رصدخانه زعفرانیه

کودکان و نوجوانان تهرانی تابستان امسال از دریچه تلسکوپ‌های رصدخانه زعفرانیه، آسمان روز و شب پایتخت ایران را رصد می‌کنند.

به گزارش روابط عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، رصدخانه زعفرانیه وابسته به کانون یکی از مراکز ریشه‌دار و با سابقه در آموزش علم نجوم و ستاره‌شناسی به بچه‌های تهرانی است که در تابستان امسال نیز با برپایی دوره‌های مختلف آموزشی، کودکان را با این علم جذاب آشنا می‌سازد.

بر این اساس علاقه‌مندان به فراگیری علم ستاره‌شناسی می‌توانند در کلاس‌های آموزشی مرکز رصد و نجوم کانون در چهار سطح آشنایی با نجوم (ویژه دانش‌آموزان ابتدایی)، پیشرفته نجوم کودکان (ویژه اعضای قبلی مرکز)، دوره مقدماتی (ویژه دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان) و دوره پیشرفته 1 و 2 (ویژه اعضای قبلی مرکز) ثبت‌نام کنند.

این مرکز در عین حال برنامه‌هایی را نیز برای رصد روز و شب آسمان تهران برای شرکت کنندگان در دوره تابستانی خود در داخل مرکز واقع در خیابان سرلشگر فلاحی، پارک زعفرانیه و خارج از آن تدارک دیده است.

اردوهای رصدی هم از دیگر برنامه‌های این دوره تابستانی است که بچه‌های شرکت کننده می‌توانند از موزه زمان و آسمان‌‌نمای تهران بازدید کنند.

ثبت‌نام دوره‌های آموزش مرکز رصد و نجوم کانون از شنبه 19 خرداد آغاز شده است و تا 6 تیر ادامه دارد.

مرکز رصد و نجوم کانون در سال‌های اخیر با برپایی دوره‌های آموزشی خود و موفقیت‌های پی در پی هنرجویانش در المپیادهای نجوم و برگزاری برنامه‌های مختلف نجومی به یکی از مراکز فعال آماتوری نجوم در ایران تبدیل شده است

رصد اثرات کوانتومی امواج گرانشی کیهانی

 فیزیکدانان یک پروژه بین المللی یک مجموعه از دستگاههای تداخل سنج لیزری را ساخته اند که قادر است که در یک میلیونیم درجه بالاتر از صفر مطلق کیهان را رصد و اثرات کوانتومی امواج گرانشی را نشان دهد

600 محقق بین المللی به سرپرستی بنیاد علوم ملی آمریکا پروژه ای به نام "لیگو" (رصد امواج گرانشی تداخل سنج لیزری) را اجرا کرده اند که نشان می دهد نشانگرهای تداخل سنجی امواج گرانشی می توانند همانند ابزاری برای کنترل نسبیت عمومی و پدیده های فیزیک نجوم مورد استفاده قرار گیرند و به دستگاههایی حساس برای آزمایش اثرات مکانیک کوانتومی ماکروسکوپی تبدیل شوند.

انتظار می رود که "لیگو" بتواند به طور مستقیم پرتوهای گرانشی ساخته شده از پدیده هایی که در فضاهای دور کیهانی رخ می دهد از برخورد میان ستاره های نوترونی و سیاه چاله ها تا انفجار ابرنواخترها را رصد کند.

نتایج آزمایش این نشانگرهای امواج گرانشی که در مجله علمی New Journal of Physics منتشر شده اند نشان می دهد که برای بررسی و کنترل تغییر مکان نسبی آینه های تداخل سنج که هریک از آنها در فاصله چهار کیلومتری از دیگری قرار گرفته اند از نوارهای نور لیزر استفاده می شود. تداخل سنجهای به کار رفته در "لیگو" می توانند تغییر مکانهای کمتر از یک هزارم ابعاد یک پروتون را ثبت کنند. این حساسیت بالا نشان می دهد که اثر امواج گرانشی پیش بینی شده بسیار کوچک هستند.

در باندهای مختلف بسامد، حساسیت "لیگو" به صدایی که از ماهیت کوانتومی نور لیزر مشتق شده و به صدای گرمایی خود آینه ها  محدود می شود. رصد رفتار مکانیک کوانتومی "لیگو" می تواند صدای گرمایی را کاهش دهد و دما را به یک میلیونیوم بالاتر از صفر مطلق (صفر کلوین) برساند.  

مهر

در ابتدا به این موضوع می‌پردازم که «طالع بینی چیست؟» طالع‌بینی انواع و اقسام مختلفی دارد. طالع‌بینی خورشید، طالع بینی ودا (کتاب مقدس هندوها)، طالع‌بینی کهن الگویی (مربوط به صورت ازلی اشیاء)، طالع‌بینی روز تولد، طالع بینی بر اساس هر ساعت از روز و انواع و اقسام طالع‌بینی‌هایی که تعدادشان از تعداد ستارگان آسمان هم بیش‌تر است! بعضی از ادعاهای آنها به طور اساسی با یکدیگر متناقض می‌باشند. به طور مثال بعضی از طالع‌بینی‌ها می‌گویند که دقیقه و ساعت تولد مهم است و بعضی دیگر می‌گویند که فقط ماه تولد در طالع هر انسان تأثیر گذار است. اما همه‌ی آنها تحت یک فرض بسیار پهناور کار می‌کنند. شاید بگویید مگر فرض، پهناور هم می‌شود. بله! کافی است فقط به بالای سرتان نگاهی بیاندازید تا این فرض پهناور را ببینید. درست است، آسمان! توجه آنها به نیروهایی است که از آسمان بر روی ما در زمین تأثیر و نفوذ دارند. اما جالب است که بدانید در منشأ نیروها نیز با یکدیگر اختلاف نظر دارند و هر کدام نیروی خاصی را بر سرنوشت انسان زمینی مؤثر می‌دانند. بعضی آن نیرو را نیروی گرانشی می‌دانند، بعضی دیگر نیروی الکترومغناطیسی و بعضی دیگر می‌گویند آن نیرو که بر سرنوشت انسان تأثیر می‌گذارد، نیرویی است که قابل اندازه‌گیری نمی‌باشد! اما تمامی طالع‌بین‌ها منشأ این نیروها را سیارات و ستاره‌ها (صورت‌های فلکی) می‌دانند.
اگر این نیروها بر روی انسان‌ها تأثیر داشته باشند و واقعی باشند، پس باید بتوانیم آنها را اندازه‌گیری کنیم. و نیز باید برای ما این نیروها تقریباً شناخته شده و تعریف شده باشند. شاید این نیروها بر روی تمام افراد تأثیر نمی‌گذارند و به صورت آماری و تصادفی بر روی انسان‌ها مؤثر باشند. اما اگر حتی بتوان این نیروها را به وسیله‌ی آمار اندازه‌گیری نمود، باز هم نمی‌توان به صحت این پیشگویی‌ها اعتماد کرد.
برای چند لحظه فکر کنید که چه نیروهایی می‌توانند از طرف سیارات بر روی ما در زمین تأثیر بگذارند؟ انتخاب ما در این باره محدود است. سیارات کره‌های بزرگی هستند که از یخ، سنگ، آهن و مواد دیگر تشکیل شده‌اند. آنها می‌توانند تأثیرات کمی بر روی ما بگذارند زیرا فاصله‌ی آنها تا زمین بسیار زیاد می‌باشد. این فاصله به قدری زیاد است که در فیزیک، آن را بی‌نهایت فرض می‌کنیم. سیارات می‌توانند چهار نیروی بنیادی را داشته باشند : نیروی گرانشی، نیروی الکترومغناطیسی و دو نیروی دیگر که هم بسیار قوی و هم بسیار ضعیف می‌باشند. که این دو نیرو بین هسته‌ی اتم و ذرات درون هر اتم قرار دارد. اگر بخواهیم بحث ماکروسکوپیک داشته باشیم، مشخص نیست که این دو نیروی آخر که در درون اتم‌ها قرار داند چگونه می‌توانند بر روی ما در زمین تأثیر بگذارند. نیروهای بسیار قوی هم با زیاد شدن فاصله کاهش چشم‌گیری خواهند یافت. اصلاً این نیروها چگونه می‌توانند بر شما تأثیر بگذارند در حالی که شما هزار میلیون سال از منبع این نیرو فاصله دارید، منابعی که گاه وقتی ما نور و تشعشعات آنها را بر روی زمین دریافت می‌کنیم ممکن است که آن ستاره دیگر وجود نداشته باشد!
در مورد نیروی گرانشی ما تقریباً چیزهایی می‌دانیم. به طور کلی نیروی گرانش به دو چیز وابسته است : به جرم دو جسم و به فاصله‌ی آنها از یکدیگر. اجسامی که دارای جرم بسیار زیادی می‌باشند، طبیعتاً نیروی گرانشی بسیار زیادی نیز دارند. و همین طور با کم شدن فاصله‌ی دو جسم نیروی گرانشی بین آنها افزایش می‌یابد.
حال باید برای بررسی این موضوع محاسباتی انجام دهیم. به عنوان مثال جرم مشتری 25000 بار بیش‌تر از ماه می‌باشد. خیلی زیاد است، این طور نیست؟ ولی باید توجه داشت که فاصله‌ی آن نیز 1500 بار از ماه دورتر است. خب حالا به نظر شما در نیروی گرانشی مشتری کدام یک از این اعداد تأثیر بیش‌تری می‌گذارند؟ در این مورد فاصله نقش مهم‌تری دارد. نیروی گرانشی سیارات منظومه‌ی شمسی بر روی زمین نسبت به نیروی گرانشی ماه بر روی زمین خیلی کم است. پس اگر نیروی گرانشی در طالع‌بینی افراد مؤثر است، در این میان ماه به علت نیروی گرانشی زیاد خود بر روی زمین بر تمامی سیارات منظومه‌ی شمسی چیره خواهد شد.

خب ممکن است بگویید که شاید منظور از نیرویی که بر طالع‌ افراد تأثیر می‌گذارد نیروی الکترومغناطیسی باشد. همان طور که می‌دانید نیروی گرانشی وابسته به جرم و فاصله بود. اما نیروی الکترومغناطیسی وابسته به بار الکتریکی و فاصله می‌باشد. مشکلی که اینجا به وجود می‌آید این است که اجسام بزرگ مانند سیارات بار الکتریکی ندارند و خنثی می‌باشند! بارالکتریکی از ذرات باردار مانند الکترون و پروتون تشکیل می‌شود. و ذرات بادار با بار مخالف همدیگر را جذب می‌کنند. و در طبیعت این خیلی نادر است که بارهای الکتریکی مثبت را ببینید و در کنار آن بار الکتریکی منفی وجود نداشته باشد. و همین طور بر عکس. این بدان معناست که بارالکتریکی کل یک سیاره خنثی می‌باشد.

بعضی از سیارات به دلایل مختلفی دارای میدان‌های مغناطیسی می‌باشند. اما این میدان‌ها هر چقدر هم که قدرتمند باشند در نزدیکی خود سیاره اثر می‌گذارند و با زیاد شدن فاصله تأثیرشان کاهش پیدا می‌کند. به عنوان مثال میدان مغناطیسی مشتری خیلی خیلی زیاد می‌باشد. اما فاصله‌ی آن به قدری از ما زیاد است که در واقع می‌توان گفت که میدان آن بر روی ما تأثیری نمی‌گذارد. به علاوه خورشید خیلی از ما دور است و دارای میدان مغناطیسی بسیار بزرگی می‌باشد و منبع انرژی در منظومه‌ی شمسی نیز هست. میدان مغناطیسی خورشید مستقیماً بر روی ما تأثیر می‌گذارد، می‌دانیم که خورشید بسیار نورانی است و وقتی که انفجارهای عظیمی در سطح آن رخ می‌دهد، جریان‌هایی از ذرات باردار به فضا پخش می‌کند. که این جریان‌ها می‌توانند متقابلاً بر روی میدان مغناطیسی زمین اثر بگذارند. مانند ویرانی ای که در سال 1989 میلادی بر روی زمین بر اثر این انفجارها به وجود آمد. خب در این صورت خورشید باید تنها منبعی باشد که به علت داشتن میدان مغناطیسی قوی خود، در طالع افراد تأثیر می‌گذارد. هر چند که طالع‌بین‌ها می‌خواهند که این موضوع را بپذیرند، اما در طالع‌بینی این سیارات هستند که بیش‌ترین تأثیر را بر روی ما دارند. ولی همان طور که دیدید تأثیر نیروی مجموع سیارات از خورشید بر روی زمین کم‌تر است. پس اگر نیروی مورد نظر در طالع‌بینی نیروی الکترومغناطیسی باشد به راحتی می‌توان از تأثیر سیارات بر روی زمین چشم‌پوشی کرد و به خاطر تأثیر بسیار ناچیز، آنها را نادیده گرفت.
خب تا اینجا دیدیم که اگر نیروی مؤثر در طالع‌بینی نیروی گرانشی باشد، ماه در این میان نقش مهم‌تری دارد. و اگر این نیرو را نیروی الکترومغناطیسی بدانیم خورشید در این میان از همه مهم‌تر است. در حالی که می‌بینیم در طالع‌بینی این گونه نیست. خب حالا باید چه کار کنیم؟ یکی کمک کند چون ما نیرو کم آورده‌ایم!
طالع‌بین‌ها در این موقع می‌گویند این نیرو برای جهان علم هنوز ناشناخته است! هر چند که آنها می‌توانند آرزو کنند که این نیرو واقعاً وجود داشته باشد، ولی متأسفانه این گونه نیست. چرا؟
از زمان‌های دور تا کنون دیده‌ایم که تمام نیروهای موجود در طبیعت با زیاد شدن فاصله کاهش پیدا می‌کنند. جسمی که از شما دورتر باشد نسبت به جسمی که نزدیک شماست نیروی کم‌تری وارد می‌کند. خب، ولی طالع‌بین‌ها ادعا می‌کنند که تمام سیارات تأثیر مساوی در طالع‌بینی دارند! و تأثیرات آنها با هم برابری می‌کند. حال می‌خواهد این سیاره، یک سیاره‌ی نزدیک مانند زهره باشد، یا سیاره‌ی دوری مانند پلوتون. هر دوی آنها به تساوی نیروهایی را در طالع‌بینی اعمال می‌کنند و نقشی مساوی خواهند داشت. بنابر ادعای طالع‌بین‌ها فاصله هیچ تأثیری بر نیروی وارد از طرف سیارات بر ما ندارد! حتی برای جرم سیارات نیز نقشی قائل نیستند. خواه آن سیاره، سیاره‌ی غول پیکری مانند مشتری باشد یا سیاره‌ی کم‌جرمی مانند عطارد. در اینجا نیز فرقی بین سیارات قائل نیستند.
اما این نمی‌تواند حقیقت داشته باشد. خب در این میان سیارک‌ها چه می‌شوند؟ سیارک‌ها مقدار قابل توجهی از سنگ و فلز هستند که در میان سیارات منظومه‌ی شمسی قرار دارند و در مدارهای مشخصی به دور خورشید در حال گردش می‌باشند. فاصله‌ی بیش‌تر سیارک‌ها به زمین از بعضی از سیارات نیز کم‌تر است. (ولی فراموش نکنید که در طالع‌بینی فاصله اصلاً مهم نیست.) خب بنابر این آنها نیز باید تأثیراتی در طالع افراد داشته باشند. مشکل این جاست که در جهان ما بی‌شمار سیارک داریم. بر اساس محاسبات در منظومه‌ی شمسی هزار میلیون سیارک داریم که قطر بزرگ‌ترین آنها 100 متر می‌باشد. خب پس دیدیم که میلیون‌ها سیارک در منظومه‌ی شمسی وجود دارند در حالی که طالع‌بین‌ها برای آنها در طالع‌بینی نقش و تأثیر قائل نیستند. خب این چه نیرویی است در جهان که برای علم شناخته شده نیست و تنها سیارات آن را دارند و سیارک‌ها نمی‌توانند آن را داشته باشند؟!
برای طالع‌بین‌ها بدتر از این موضوع این است که در حال حاضر ستاره‌شناسان حدود 150 سیاره را خارج از منظومه‌ی شمسی کشف کرده‌اند که بر گِرد ستاره‌های دیگری می‌چرخند. که البته فاصله‌ی‌شان از ما بسیار زیاد است. ولی به خاطر داشته باشید که در طالع‌بینی فاصله اصلاً موضوع مهمی نیست. خب پس این سیارات هم باید بر روی ما تأثیرگذار باشند. البته این تعداد سیاره تا کنون کشف شده‌اند. خب ما تا کنون ستاره‌های بسیاری را کشف کرده‌ایم که به دور خود مدارهایی نیز دارند که می‌توانیم فرض کنیم که به دور آنها نیز سیاراتی در حال گردش هستند. پس ما میلیون‌ها میلیون سیاره در جهان داریم، هر چند که هنوز تمامی آنها را کشف نکرده‌ایم. این سیارات در هر جایی قرار دارند. پس چرا طالع‌بین‌ها به نقش آنها در طالع افراد توجهی ندارند؟
می‌بینیم که در طالع‌بینی تنها سیاراتی که از قدیم کشف شده‌اند دارای تأثیر بر روی انسان می‌باشد و جالب‌تر آنکه حتی سیاره‌ی دهم منظومه‌ی شمسی که به تازگی کشف شده‌ است نیز در طالع افراد تأثیری ندارد!
پس متوجه شدیم که اساس طالع‌بینی بر پایه‌ی نیرویی است که نمی‌توان آن را شناخت و یا شناخته نشده است، خب پس جای هیچ گونه تردیدی نمی‌ماند که اصلاً طالع‌بین‌ها کاری انجام نمی‌دهند.
انسان‌های زیادی هستند که اعتقاد دارند که طالع آنها کاملاً صحیح است. آنها برای کارهای عادی و روزمره‌ی خود به پیش‌گویی‌ها روی می‌آورند و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند.
اما آنها با این کارشان اشتباهات منطقی و عقلی زیادی مرتکب می‌شوند. اول اینکه چرا پیشگویی واقعاً صحیح است؟ به عنوان مثال آیا اگر کسی به ما بگوید که «امروز پول زیادی به دست خواهی آورد.» و بعد از یک ربع شما پولی بر روی زمین پیدا کردید، این دلیلی می‌تواند باشد که پیش‌گویی او درست بوده است؟
دوم اینکه آیا هر آن چه که طالع‌بین به عنوان طالع شما گفته تماماً صحیح است؟ خب در بعضی از طالع‌ها می‌گوید که «امروز دوست قدیمی‌تان با شما تماس می‌گیرد. او مشکل بسیار حادی دارد که برای رفع آن به کمک شما احتیاج دارد.» آیا واقعاً در آن روز دوست قدیمی‌تان با شما تماس گرفته است؟ یا می‌گوید که «شما امروز عشق خود را پیدا می‌کنید.» آیا واقعاً شما در آن روز عشق خود را پیدا کرده‌اید؟ به بیان دیگر چه تعداد از پیشگویی‌هایی که می‌شود برای شما به حقیقت می‌پیوندد و چه تعداد از آنها اشتباه از آب در می‌آید؟ مردم سعی می‌کنند که پیش‌گویی‌های درست را به یاد داشته باشند و آنهایی که اشتباه بوده را فراموش کنند.
آیا هنوز شک دارید؟ دوست بسیار شکاک من یک نمایش جالب درست کرد که نشان می‌داد که مردم چگونه به راحتی توسط طالع‌بین‌ها گول می‌خورند و فریب داده می‌شوند. او به سر کلاس رفت و خود را یک پیشگو معرفی کرد. و فال تمامی دانش‌آموزان کلاس را گرفت. پیش‌گویی‌های او بسیار مبهم و کلی بود به طوری که می‌توانست با وضعیت هر انسانی مطابقت داشته باشد و تقریباً برای تمامی افراد کلاس یک چیز را می‌گفت. جالب این جاست که دانش‌آموزان پیش‌گویی‌های او را درست می‌دانستند و در حرف‌های او شک نکردند!
وقتی طالع‌بین در پیش‌گویی خود حرف اشتباهی بزند و ما نادرست بودن حرفش را به او یادآوری کنیم، او خواهد گفت که اشتباه می‌کنیم و حتماً این قضیه را فراموش کرده‌ایم و به خاطر نمی‌آوریم. و یا به طور مبهم آن را توضیح خواهند داد تا ما با حرف‌های‌مان به او کمک کنیم و بگوییم که حرف شما صحیح است و برای من فلان اتفاق افتاده، و او از اطلاعاتی که به او می‌دهیم استفاده کرده و به خودمان تحویل می‌دهد. اگر هم بر فرض پیش‌گویی او در مواردی درست باشد، حتماً شانسی بوده و تصادفی این حرف را زده است.
پیش‌گویی و طالع‌بینی بسیار خطرناک و آسیب رساننده است، زیرا که باعث می‌شود که انسان‌ها به جهان معقولانه نگاه نکنند و از توانایی‌های خوب خود برای ساختن زندگی‌شان استفاده نکنند. اگر در گوگل به دنبال واژه‌ی " astrology" (طالع‌بینی) بگردید برای شما 11 میلیون آدرس می‌آورد که به جرأت می‌توانم بگویم که 95 درصد آنها بی‌فایده و بی‌ارزش هستند و تنها به درد سرگرم شدن شما و پول‌دار شدن آنها می‌خورد. و آن 5 درصد باقی‌مانده هم دارند به شما می‌گویند که پایه‌ی زندگی خود را بر فال و پیش‌گویی استوار نسازید. در آخر باز هم می‌گویم طالع بینی اشتباه و بی‌پایه و اساس است. اگر شک دارید، توصیه می‌کنم متن بالا را یک بار دیگر بخوانید. 

در آخر یک خواهش ما منجمانو فالگیر ندونین
منبع : http://www.badastronomy.com